Nghệ nhân Phạm Ngọc Vũ- hơn nửa thế kỷ lưu giữ nét tinh hoa Trong nghề mộc làng Phúc Lộc

Về phố Phong Lộc, phường Ninh Phong hỏi đến người nghệ nhân già Phạm Ngọc Vũ ai cũng phải ngợi khen những nét tinh hoa trong nghệ thuật gỗ lũa mà ông đang nắm giữ. Ấn tượng đầu tiên khi bước vào ngôi nhà của ông là những tác phẩm điêu khắc và tiếng đục, đẽo kèm theo tiếng máy bào, máy cưa..

Trên khuôn mặt nghệ nhân già toát lên sự hăng say, tỉ mẩn trước tác phẩm của mình. Khi bắt tay chào hỏi, cảm nhận ban đầu của chúng tôi là một nghệ nhân rất yêu mến và tâm huyết với nghề mộc truyền thống của địa phương.

Vào những năm 60 sau khi tốt nghiệp trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, ông Phạm Ngọc Vũ trở  về mảnh đất Phúc Lộc - nơi quê cha đất tổ để sinh sống và làm nghề mộc trên nền tảng là làng nghề truyền thống. Làng nghề mộc Phúc Lộc trước kia chủ yếu sản xuất theo phương thức thủ công, chuyên làm nhà, đóng đồ dân dụng như: giường, tủ, bàn, ghế gỗ.. nhưng hiện nay làng Phúc Lộc đã có hơn 600 người làm nghề, nhiều doanh nghiệp sản xuất gỗ với quy mô lớn phát triển đã tạo việc làm và thu nhập cho hàng trăm lao động tại địa phương. Các sản phẩm sản xuất mộc ở Phúc Lộc đa dạng, phong phú với những đường nét chạm khắc tinh xảo nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng nhất là làm nhà cổ.Thời điểm đầu, ông Phạm Ngọc Vũ tìm đến nghề mộc có rất nhiều khó khăn, từ việc đầu tư về dụng cụ, nơi cung cấp gỗ cho đến nguồn khách…Vốn tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi sáng tạo ông Phạm Ngọc Vũ nhận thấy các sản phẩm điêu khắc gỗ lũa có giá trị quan trọng và là hướng đi mới đảm bảo tính cạnh tranh mạnh mẽ của thị trường lúc này. Vì vậy, ông đã say mê nghiên cứu mẫu và bắt đầu nhận các tác phẩm để thi công như công trình tượng Phật, La hán, tượng Bác Hồ ở một số cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng trong làng và địa bàn lân cận. Từ năm 1965 đến nay ông đã tham gia tu bổ và tôn tạo các tượng, sản phẩm điêu khắc ở di tích Đền làng Phúc Lộc (đây là di tích lịch sử văn hóa tỉnh Ninh Bình), Chùa Mật tự ở phố Phúc Lâm, phường Ninh Phong và chùa Liêm khê tự phố Đông Phong, phường Nam Bình, các pho tượng ở chùa Đồi, chùa Quýt, chùa Đông Mai, chùa Yên Mô, Gia Viễn.

Sau một thời gian, công việc cũng có những chuyển biến tích cực, khách hàng tìm đến với ông nhiều hơn, tay nghề ngày càng nâng cao, sản phẩm ông làm đa dạng hơn, tinh xảo hơn.Tình yêu với nghề không chỉ dừng lại ở ông, người con trai cả - anh Phạm Nam Phong không những tiếp nối mà còn mở rộng thành một cơ sở sản xuất tư nhân lớn, có tiếng trong làng. Tính đến nay, đã hơn 50 năm ông Vũ theo đuổi nghề làm mộc. Tuy tuổi đã cao nhưng hiện tại ông vẫn duy trì công việc của mình. Nghệ nhân già chia sẻ: “Với cái tuổi của tôi bây giờ, làm mộc không chỉ vì kiếm sống mà nó còn là cái thú vui ăn vào máu. Ngày nào mà không được nghe tiếng bào, tiếng đục, ngửi mùi gỗ…là tôi lại thấy trống vắng thế nào ấy”.Khi được hỏi làm thế nào để luôn sáng tạo trong các tác phẩm của mình, ông Vũ nói: “Để có một tác phẩm hoàn hảo, nghệ nhân không chỉ là người có dày dặn kinh nghiệm, hay đầu óc sáng tạo mà còn phải gửi gắm tâm hồn một cách toàn tâm toàn ý vào đứa con tinh thần của mình”. Điều đặc biệt nhất mà ông Phạm Ngọc Vũ có thể tạo ra là từ những vật phẩm rất bình dị như gốc cây, thân cây mà người khác không sản xuất được; ông xin lại tận dụng chế tác thành những tác phẩm điêu khắc có giá trị kinh tế, kỹ mỹ thuật cao. Như tượng Phật di lặc bằng gốc mít, bộ bàn trà có hình mẫu “rồng cuốn thủy”, “ mười hai con giáp” bằng gốc sung, bưởi... Riêng 03 tác phẩm gỗ lũa mỹ nghệ “Anh hùng tương ngộ” và Tượng Dilặc thần tài dưới gốc cây tùng đã được đi triển lãm trưng bày ở trung tâm văn hóa tỉnh Ninh Bình; Tượng Bác hồ sơn son thếp vàng hiện đang trưng bày tại Đền làng Phúc Lộc (di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh)

Năm 2016, ông đã được UBND tỉnh Ninh Bình phong tặng danh hiệu Nghệ nhân thủ công mỹ nghệ của tỉnh. Đó là phần thưởng xứng đáng cho sự cống hiến bền bỉ, tâm huyết bảo tồn lưu giữ nét tinh hoa của nghề mộc Phúc Lộc. 

T/b: Phạm Xuân Cần

  • Từ khóa :
BẢN ĐỒ TP NINH BÌNH

Tin mới nhất
Thống kê truy cập
  • Đang online: 13
  • Hôm nay: 379
  • Trong tuần: 1 354
  • Tất cả: 298361
Đăng nhập